Jak powstają obrzęki? Występują na skutek przesiąkania wody pochodzącej z krwi do tkanek poprzez ścianę naczyniową. Sytuację, w której nagle dostrzegamy, że nogi są opuchnięte znamy wszyscy niezależnie od wieku. Dzień spędzony niemal wyłącznie w pozycji siedzącej, lub wręcz przeciwnie – cały czas w biegu lub w wielogodzinnej pozycji stojącej sprawia, że obrzęki nóg to częsta przypadłość dużej części populacji. Ze względu na to, że sytuacja ta jest zazwyczaj związana z niewłaściwym trybem życia, warto przyjrzeć się bliżej temu tematowi. Dzięki profilaktyce można podjąć właściwe działania zapobiegające pogarszaniu się stanu zdrowia osoby borykającej się z tego typu problemami.

Najczęściej wymieniane objawy towarzyszące obrzękom:

• Odczucie, że nogi są „ciężkie”.
• Ból nóg, który występuje także w pozycji leżącej.
• Brązowe zabarwienie skóry nóg.
• Wyraźnie zwiększenie objętości, a konkretnie średnicy nogi.
• Opuchnięcie kończyn (niekiedy opuchnięte kostki zamiast całej nogi)

Warto podkreślić, że na puchnięcie nóg ma nie tylko wpływ niewłaściwa pozycja ciała – długotrwałe siedzenie, czy stanie. Przyczyną mogą też być schorzenia związane z układem krążenia, a nawet układem moczowym i inne choroby.

Obrzęki nóg mogą występować z bardzo różnych powodów. Zależne jest to ściśle od tego, co konkretnie wywołało obrzęki kończyn dolnych. Wpływ na stan nóg mają powikłania związane z przebytymi chorobami, ale także, możliwości kompensacyjne organizmu, czas trwania choroby i sposób jej leczenia oraz sprawność organizmu i podejmowana wcześniej aktywność fizyczna. Oczywiście brak wcześniejszy działań profilaktycznych mających na celu usprawnienie i poprawę kondycji fizycznej seniora może mieć przykre skutki przejawiające się opuchlizną.

Co ważne wystąpienie obrzęku kończyn dolnych można rozpoznać za pomocą niezwykle prostej do wykonania metody. Kiedy uciśniesz w jednym punkcie palcem skórę na nodze seniora w miejscu, w którym do nacisku doszło, widoczne będzie przez pewien czas wgłębienie. Potwierdzi to wówczas, że mamy do czynienia z obrzękiem.

Co jest przyczyną puchnięcia nóg u osoby w wieku zaawansowanym?

Przyczyn puchnięcia nóg występującego u seniorów może być wiele. Obrzęk bywa niejednokrotnie związany z chorobą współistniejącą, na którą senior cierpi. Towarzyszy on licznym schorzeniom, należy więc być czujnym. Jeśli taki stan długotrwale się utrzymuje, pomimo podjętych działań profilaktycznych, bezwzględnie należy sprawę tę skonsultować z lekarzem. Bagatelizowanie długotrwale utrzymującej się opuchlizny może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Ból pojawiający się nawet podczas odpoczynku jest jasnym sygnałem, że pora zasięgnąć porady specjalisty. Puchnięciem nóg należy się więc przejąć, jeśli stan ten jest przewlekły. W takim wypadku bezwzględnie trzeba udać się do lekarza.

Wiele chorób związanych jest z wystąpieniem obrzęków. Podopieczny może cierpieć np. na zakrzepicę żył głębokich. Wśród chorób wymienić można także niedoczynność tarczycy, czy niewydolność krążenia. Przewlekła niewydolność żylna jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia seniora, więc jej wczesne wykrycie jest niezwykle istotne. Puchnięcie nóg to ważny objaw, może oznaczać na przykład zaburzenia krążenia żylnego, a nawet niewydolność serca.

Co ważne opuchlizna często towarzyszy chorobom nerek np. takiej jak kłębuszkowe zapalenie nerek. Dolegliwości związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem naczyń limfatycznych mogą mieć skutki poważne dla zdrowia. Stany zapalne organizmu także powodują powstawanie obrzęków. Opuchlizny mogą także stanowić skutek uboczny zażywanych przez seniora leków.

Spuchnięte nogi mają więc wiele znaczeń, przyczyny obrzęków mogą być różnorakie, ale zawsze stanowią ważny sygnał wysyłany przez organizm. Czasami opuchnięte nogi to po prostu efekt czynnika, który łatwo usunąć. Takie objawy mogą pojawić się w czasie upałów. Wówczas schronienie się przed słońcem i udanie do zacienionego miejsca może okazać się działaniem wystarczającym.

Kluczowa dla profilaktyki zmniejszającej obrzęki nóg jest zmiana pozycji ciała seniora. Unikniemy w ten sposób nie tylko opuchlizny, ale także odleżyn. Utrzymywanie jednej pozycji jest szkodliwe. Jeśli podopieczny jest osobą unieruchomioną, zmieniaj jego ułożenie co najmniej co dwie godziny. Możesz zastosować pewien określony cykl, uwzględniając ułożenie na obu bokach, brzuchu i na placach. Miej podczas tych działań na uwadze to, by unikać nadmiernego tarcia skóry o podłoże, na przykład materac, na którym spoczywa senior. Obrzęk mogą także powodować urazy mechaniczne, reakcje alergiczne, zwyrodnienia stawów, czy infekcje.

Jakie są popularne domowe sposoby na zmniejszenie opuchlizny?

1. Jeśli opuchnięte nogi seniora nie są stanem przewlekłym, a jedynie zdarza się to okazjonalnie na przykład ze względu na większą niż zazwyczaj ilość przebytych podczas spaceru kilometrów, stan ten można łagodzić żelami zawierającymi wyciąg z kasztanowca.
2. Należy unikać ciasnych rajstop i skarpet. Zwróć także uwagę na to, czy obuwie, które nosi senior nie jest za ciasne. Źle dobrana odzież i obuwie może powodować puchnięcie nóg. Jeśli dochodzi tylko do puchnięcia kostek, może to być związane z butami, które na przykład za mocno są zasznurowane i uciskają nogę właśnie w okolicy kostki. W kontekście rajstop obrzęk najczęściej pojawia się w efekcie wielogodzinnego ucisku wynikającego z zbyt ciasno opinającego nogę materiału. Pomocne mogą okazać się rajstopy przeciwobrzękowe, które dostępne są w aptekach.
3. Istotne jest unikanie gorących kąpieli gdyż reakcją organizmu na wysoką temperaturę może być właśnie obrzęk.
4. Zaleca się ograniczenie soli, gdyż jej nadmiar przyczynia się do magazynowania wody w organizmie.
5. Korzystne jest odpoczywanie z nogami uniesionymi do góry, co ułatwia odpływ krwi.  Wystarczy podłożyć pod nie poduszki, co zapewni odpowiednią pozycję, a jednocześnie będzie komfortowe.
6. Kluczowe jest także zapobieganie odwodnieniu. Mitem jest opinia mówiąca o tym, że picie dużej ilości płynów zatrzymuje wodę i powoduje tym samym nadmiar wody w organizmie. Ważne jest odpowiednie nawodnienie i dostarczenie mikroelementów, gdyż sprzyja to oczyszczeniu organizmu z toksyn. Zaleca się picie najlepiej wody mineralnej, bogatej w składniki.
7. Niezbyt forsowne spacery, pływanie i wykonywanie prostych ćwiczeń przyczynią się do usprawnienia osoby w wieku zaawansowanym, a tym samym poprawiona zostanie jej kondycja, przyczyniając się między innymi do dotlenienia organizmu oraz wzmocnienia ścian żył. Co jest niezwykle korzystne w walce z obrzękami.
8. Wskazane jest poruszanie się po nierównym terenie, aby żyły zachowały należytą elastyczność. Zaleca się chodzenie po schodach, lub marsz pod górkę.
9. Istotna jest właściwa dieta bogata w witaminy. Po pierwsze przyczynia się ona do zmniejszenia wagi ciała, a nadwaga i otyłość są także często przyczyną puchnięcia nóg, ze względu na ciężar, który kończyny muszą unieść. Po drugie dostarczanie do organizmu mikroelementów wzmacnia organizm, przyczyniając się do ogólnego polepszenia stanu zdrowia.
10. Ważne jest także masowanie nóg i stóp seniora, by unikać zastoju krwi i tym samym zmniejszać opuchliznę. Można w tym celu wykorzystać popularne, dostępne nie tylko w aptekach, ale i licznych drogeriach drewniane przyrządy przeznaczone do masażu z małymi kolcami.
11. Ważna jest odpowiednia higiena i dbałość o skórę seniora. Regularne mycie i właściwe osuszenie zapobiegnie infekcjom, przez które mogą wystąpić obrzęki nóg.
12. Opuchniętymi nogami można także zająć się nieco schładzając je, na przykład przykładając chłodny kompres.