Opieka nad seniorem to zajęcie nierzadko trudne, wymagające ciągłego skupienia, energii i pełni sił. Aby zagwarantować najwyższą jakość wsparcia, każdy opiekun powinien zadbać o swoje dobre samopoczucie i witalność. Bardzo prostym sposobem na utrzymanie wszystkich funkcji życiowych w normie jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości płynu każdego dnia. Regularne picie wody to nawyk, o który warto walczyć i zarażać nim wszystkich wokół. Nawodniony opiekun i podopieczny to zgrany duet oraz klucz do spokojnego zlecenia bez przykrych niespodzianek i spadku formy!
Odpowiednie nawodnienie organizmu – ile wody należy pić i dlaczego?
Zanim znajdzie się odpowiedzieć na pytanie „ile wody?” i „dlaczego woda?„, warto uświadomić sobie, że: „Ciało dorosłej osoby składa się w 60% z wody, a tkanka mięśniowa zawiera jej 75%. Jest to więc substancja, która najpowszechniej ze wszystkich występuje w ciele człowieka”. Taką informację podaje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej na swojej stronie internetowej, dzięki czemu łatwiej jest sobie wyobrazić, jak bardzo istotnym składnikiem organizmu jest woda oraz, jak ogromny wpływ na organizm może mieć jej niedobór.
Ilość płynów, jakie należy przyjmować zależy od różnych czynników i często może się znacznie różnić w danej grupie wiekowej. Jeśli opiekun ma wątpliwości, ile płynów należy podać podopiecznemu, warto zapoznać się z normami żywienia dla populacji Polski. Istnieje bowiem pewna przybliżona ilość płynów, których przyjęcie jest nie tylko bezpieczne dla organizmu, ale wręcz zalecane. Aby zagwarantować prawidłowe funkcjonowanie organizmu, należy pamiętać o przyjmowaniu 2-2,5 l płynów dziennie. Warto wspomnieć, że płyny można przyjmować w różnej formie, a ich postaci kwalifikuje się w następujący sposób:
- płyny wypijane – stanowią ok. 60% przyjmowanych płynów; są to woda, soki, kawa czy herbata i inne napoje tego typu;
- woda w pokarmach – spożywane przez nas produkty spożywcze zawierają różne ilości wody, w tym na przykład ryby potrafią składać się w 75% z tego płynu;
- woda metaboliczna – to woda powstała w wyniku przemian metabolicznych, której w organizmie osoby zdrowej jest ok. 200-500 ml.
Jaką rolę pełni woda w organizmie? Woda transportuje substancje odżywcze, reguluje temperaturę ciała, usuwa toksyny i bardzo dobrze wpływa na cały układ krwionośny. Odpowiednia jej ilość w organizmie zapobiega tworzeniu się zakrzepów i reguluje ciśnienie krwi. Dostarczanie wody do organizmu jest równie ważne zarówno w przypadku osób starszych, jak i młodych. Choć działanie wody w organizmie nie zawsze jest widoczne na pierwszy rzut oka, jej dobroczynny wpływ jest niepodważalny.
Efekty prawidłowego obiegu wody w organizmie możemy zauważyć nie tylko analizując wyniki badań, ale i obserwując naszą kondycję fizyczną i psychiczną. Zdrowy nawyk picia wody w ciągu dnia pozytywnie wpływa na szereg funkcjonalności organizmu. Począwszy od zapewnienia prawidłowego działania wszystkich narządów, przez realnie odczuwane korzyści, takie jak brak bólu głowy, dobrze wyglądającą i odżywioną cerę, aż po satysfakcję i radość z samodyscypliny i wypracowania dobrego nawyku.
W pracy opiekuna należy pamiętać o odpowiedzialności za dobre samopoczucie podopiecznego, które zależy od odpowiedniej organizacji dnia i dbałości o wszystkie niezbędne aspekty gwarantujące bezpieczeństwo i zdrowie. Zwrócenie uwagi na prawidłowe nawodnienie podopiecznego i regularne picie wody, przygotowanie posiłków w oparciu o normy żywienia, a także zapewnienie aktywności fizycznej to klucz do udanej współpracy na linii opiekun – podopieczny.
Co nam grozi w przypadku odwodnienia organizmu?
Ilość wody w organizmie zmniejsza się wraz z wiekiem, co często przekłada się na błędną interpretację zapotrzebowania na płyny i przyjmowanie ich w zbyt małych ilościach. Aby odpowiednio odczytać zapotrzebowanie na wodę, należy brać pod uwagę wiele czynników.
Choroby przewlekłe, wilgotność powietrza, temperatura otoczenia, przyjmowane leki (a w szczególności leki moczopędne), masa ciała, problemy trawienne, utrata wody w postaci potu to łatwo zauważalne okoliczności, które powinny wzbudzić czujność opiekuna. Mając świadomość występowania jakiejkolwiek z wymienionych sytuacji, należy ze wzmożoną starannością pilnować przyjmowania płynów przez osoby starsze. Ponadto, opiekun powinien bacznie obserwować stan zdrowia zarówno własnego, jak i podopiecznego. Dzięki obserwacji można zauważyć pierwsze objawy odwodnienia, na które należy bezzwłocznie zareagować dostarczeniem do organizmu składników mineralnych. Do najczęstszych dysfunkcji spowodowanych odwodnieniem należą:
- bóle głowy, zaburzenia koncentracji,
- nerwowość, osłabienie lub senność,
- spierzchnięte wargi i suchość w ustach,
- zapadnięte oczy i zaburzenia widzenia,
- przyśpieszone bicie serca, przyspieszony oddech,
- zauważalne zaburzenia świadomości, problemy z orientacją w czasie i przestrzeni,
- utrata elastyczności skóry,
- zaparcia, rzadkie oddawanie moczu,
- zawroty głowy i upadki,
- nagłe skurcze mięśni.
To tylko jedne z bardzo licznych dolegliwości, których można doświadczyć podczas odwodnienia organizmu. Duży niedobór wody w organizmie może również prowadzić do poważniejszych konsekwencji, takich jak zaburzenia pracy niektórych narządów, w tym szczególnie nerek. Nierzadko odwodnienie prowadzi również do podwyższonego ciśnienia, zakrzepów krwi, niewydolności serca, a nawet do nagłej utraty przytomności czy zawału serca. W skrajnych przypadkach odwodnienie może skończyć się nawet śmiercią. Konsekwencje odwodnienia organizmu mogą być bardzo poważne w skutkach, dlatego nie można ich bagatelizować. Osoby starsze, będące w grupie ryzyka, powinny być szczególnie wyczulone na wszelkie wahania samopoczucia. Nieoceniona może okazać się pomoc opiekuna, który oprócz bieżącej kontroli stanu zdrowia, wraz z podopiecznym zatroszczy się o wypracowanie dobrego nawyku picia wody.
Jak wypracować nawyk picia wody?
O regularnym piciu wody bardzo dużo się słyszy. W ostatnich latach znacząco wzrosła świadomość tego, jak nawodnienie organizmu jest ważne. Pomimo to, wciąż często trudno jest nam wypracować ten zdrowy nawyk.
Jest kilka sposobów, które mogą pomóc na początku nauki regularnego picia wody. Pierwszą propozycją jest narysowanie linii pomocniczych na butelce wskazujących poziom wody, która powinna zostać wypita do konkretnej godziny. Gdyby to było za mało, dodatkowo można ustawić alarm w telefonie, który przypomni o zbliżającej się godzinie spożycia kolejnej ilości płynów.
Dla osób, których 1,5 litrowa butelka może na początku przerażać, zaleca się wykorzystanie małej szklanki, którą regularnie się napełnia. Ważne jest bowiem, aby płyny przyjmować często i w małych ilościach, a nie wypijać 250ml na raz co 3 godziny. Mała szklanka wody może działać motywująco, kiedy jej zawartość stopniowo znika. Senior widzi, że wypicie dziennej dawki jest w zasięgu jego możliwości i chętniej sięga po kolejną szklankę wody w celu przyjęcia odpowiedniej ilości płynów każdego dnia.
Jeśli problem leży po stronie smaku, a raczej jego braku w przypadku wody, warto zaproponować seniorowi domowy izotonik, kompot lub wodę z owocami sezonowymi albo z cytryną i miętą. Przyjemny, orzeźwiający smak oraz dodatek owocowych składników odżywczych na pewno pozytywnie wpłynie na chęć przyjmowania kolejnych mililitrów.
W ten czy inny sposób należy dołożyć wszelkich starań, aby zarówno opiekun, jak i podopieczny nauczyli się uzupełniać płyny regularnie. Prawidłowe nawodnienie organizmu zagwarantuje opiekunowi siłę i energię, a podopiecznemu witalność. Dzięki temu praca opiekuna będzie przebiegać w bezpiecznej i spokojnej atmosferze – bez strachu o nagłe i niepotrzebne pogorszenie się stanu zdrowia własnego oraz podopiecznego. Aby częściej czytać porady z zakresu opieki nad osobami starszymi oraz znaleźć dobre oferty zleceń w Niemczech, warto odwiedzić stronę ATERIMA MED.