Wokół demencji narosło wiele mitów. Aby zapewnić chorym jak najlepszą opiekę, warto wiedzieć, które fakty na jej temat są zgodne z najnowszym stanem wiedzy.

Mit 1: Demencja = choroba Alzheimera

Rzeczywistość: To jeden z najczęściej powtarzanych mitów na temat demencji. Dlatego warto zapamiętać, że demencja to pojęcie ogólne, które obejmuje grupę zaburzeń. Zaliczamy do nich: chorobę Alzheimera, demencję naczyniopochodną, demencję z ciałami Levy’iego, demencję czołowo-skroniową. Oznacza to, że choroba Alzheimera może być przyczyną demencji, ale nie można postawić znaku równości między tymi dwoma pojęciami.

Mit 2: Demencja jest normalną oznaką starzenia

Rzeczywistość: Demencja nie jest naturalną oznaką starzenia! Trzeba pamiętać, że wielu ludzi starzeje się i umiera, nie chorując na demencję. Demencja jest zespołem objawów spowodowanych chorobą mózgu i ma przebieg przewlekły. Podobnie jak w przypadku wielu chorób, które dotykają człowieka – demencja „nie wybiera”, może na nią zachorować każdy. Co więcej, w rzeczywistości chorują na nią nawet osoby poniżej 40. i 50. roku życia. Skąd wziął się mit na temat tego, że demencja to normalna cecha starości? Między innymi stąd, że bardzo często chorzy są diagnozowani zbyt późno, a wystąpienie objawów rośnie wraz z wiekiem. Stąd demencja kojarzona jest z normalną oznaką starzenia się, co jest błędem.

Mit 3: Demencja oznacza kłopoty z pamięcią

Rzeczywistość: W demencji mózg chorego jest niewydolny, co powoduje różnego rodzaju zaburzenia. Mogą to być zaburzenia pamięci, ale też: myślenia, orientacji, rozumienia, liczenia, zdolności do uczenia się, oceny (są to tzw. funkcje poznawcze człowieka). W przypadku choroby Alzheimera – we wczesnym stadium niszczą się neurony odpowiedzialne właśnie za pamięć. Z tego powodu demencję często wiąże się z utratą pamięci, a nawet potocznie nazywa się ją sklerozą. To uproszczenie jest fałszywe i szkodliwe dla podopiecznych. U każdej osoby chorej objawy demencji mogą przebiegać inaczej. Świadomość tego, że choroba ta ma negatywny wpływ na wiele aspektów (nie tylko na pamięć), sprawia że możemy zapewnić lepszą opiekę osobom na nią cierpiącym.

Mit 4: Nie można pomóc osobie z demencją

Rzeczywistość: To prawda, że medycyna nie wymyśliła jeszcze skutecznego leku na demencję, który zatrzymałby lub wyleczył chorobę. Z tej przyczyny można spotkać się z opinią, że gdy ktoś choruje na demencję, w żaden sposób nie można mu pomóc. Takie myślenie to błąd! Dla osoby cierpiącej na demencję możemy zrobić wiele, aby zapewnić jej godne życie. Do takich rzeczy należy np. odpowiednie przystosowanie domu, aktywizacja (m.in. ćwiczenia, włączanie do codziennych czynności), czy też zadbanie o to, aby chory był jak najdłużej samodzielny.

Mit 5: Demencja jest przekazywana genetycznie

Rzeczywistość: Wiele osób myśli, że jeśli ktoś w rodzinie miał demencję, na pewno też zachoruje. Jednak stan najnowszych badań pokazuje, że nie możemy tego stwierdzić w 100%. Tylko niektóre formy demencji są dziedziczone. Oznacza to, że jeśli ktoś w naszej rodzinie ma demencję – możemy, ale nie musimy zachorować. Nawet jeśli jesteśmy w grupie ryzyka, nadal możemy zmienić wiele w stylu życia, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania.

Mit 6: Diagnoza oznacza „koniec życia”

Rzeczywistość: Wielu ludzi z demencją żyje aktywnie nawet przez kilka lat od postawienia diagnozy. Pewne aspekty życia osoby chorej na pewno się zmienią. Jednak, gdy ktoś lubił czytać, być może nie będzie już czytał samodzielnie, ale chętnie wysłucha audiobooka lub czytania na głos. Jeśli ktoś lubił piec, może nie wykonać 3 piętrowego tortu, do którego potrzeba 20 składników. Mimo to wciąż z pomocą opiekuna upiecze proste ciasto z 4 składników.

Im wcześniej nastąpi diagnoza, tym większa szansa na to, aby lepiej poznać chorobę i przygotować otoczenie, opiekunów, rodzinę do świadczenia opieki. Posiadanie wiedzy na temat demencji jest bardzo ważne. Dzięki wiedzy możemy wcześniej zaobserwować niepokojące objawy. W konsekwencji, szybciej zapewnimy wsparcie medyczne choremu, zorganizujemy wsparcie społeczności i wprowadzimy praktyczne zmiany w otoczeniu. Wszystkie te rzeczy zwiększą jakość życia osoby cierpiącej na demencję, a to jest najważniejsze.

Źródła:
· Prof. June Andrews, 5 myths about dementia, dostęp: www.juneandrews.net,
· Dementia Australia, Confronting the myths, dostęp: www.dementia.org.au.