Jesień to pora roku, która kojarzy się z barwnymi liśćmi, chłodniejszymi dniami i dłuższymi wieczorami.Dla wielu seniorów może to być czas, kiedy naturalnie skłaniają się ku spokojniejszemu trybowi życia. Jednak aktywność, zarówno fizyczna, jak i umysłowa, jest kluczem do utrzymania dobrego samopoczucia i zdrowia w każdym wieku, szczególnie jesienią. Warto wykorzystać tę porę roku do wprowadzenia nowych, dostosowanych do warunków pogodowych aktywności, które nie tylko poprawią kondycję fizyczną, ale również przyniosą radość i satysfakcję. W tym artykule przedstawimy różnorodne propozycje, jak seniorzy mogą aktywnie spędzać jesienne dni, czerpiąc z nich pełnymi garściami. 

Warto zaznaczyć, iż aktywność seniora w okresie jesiennym przynosi szereg korzyści zarówno dla ciała jak i umysłu. Najważniejszymi benefitami są np.:

• Wzmocnienie odporności – regularna aktywność fizyczna, nawet w chłodniejszych miesiącach pomaga wzmocnić układ odpornościowy, co jest niezwykle istotne w okresie jesienno-zimowym ze względu na zwiększone ryzyko infekcji. 

• Poprawa zdrowia psychicznego – jesienią, kiedy dni są krótsze i mniej słoneczne, część osób może zaobserwować u siebie obniżony nastrój, dlatego nawet drobna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, uwalnia endorfiny „hormony szczęścia”, które poprawiają nastrój. 

• Poprawa sprawności fizycznej – spacerowanie, nordic walking, drobne ćwiczenia w domu pomagają utrzymać sprawność mięśniową. 

• Zwiększenie energii – aktywność przeciwdziała zmęczeniu i apatii. Nawet krótki spacer może dodać energii na resztę dnia. 

• Poprawa jakości snu – ruch może pomóc w regulacji rytmu dobowego co przyczyni się do poprawy jakości snu. 

• Stymulacja umysłowa – aktywność fizyczna, która wymaga od seniora koordynacji i koncentracji jak np. taniec, ćwiczenia z elementami gier, wspiera zdrowie umysłowe poprawiając pamięć i funkcje poznawcze. 

Dostosowanie rodzaju aktywności do stanu zdrowia i mobilności seniora jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i korzyści płynących z regularnego ruchu. Każda osoba starsza ma unikalne potrzeby i możliwości, dlatego ważne jest, aby wybierać aktywności, które nie tylko poprawiają kondycję fizyczną, ale również są dostosowane do indywidualnych ograniczeń i preferencji.  W dalszej części artykułu przedstawię propozycję aktywności uwzględniając ograniczenia w mobilności podopiecznych. 

Seniorzy, którzy zachowali dobrą mobilność i nie mają poważnych problemów zdrowotnych, mogą korzystać z szerokiej gamy aktywności np.: 

• Nordic walking – spacery po parku, lesie to doskonały sposób na aktywność. Dodanie do tego kijków do nordic walking zwiększa intensywność ćwiczenia angażując więcej mięśni, a dodatkowo działają asekuracyjnie. 

• Ćwiczenia aerobowe – taniec, aqua aerobik zajęcia fitness to formy aktywności, które poprawiają funkcjonowanie układu krążenia. 

Dla seniorów z pewnymi ograniczeniami ruchowymi. Takimi jak problemy z poruszaniem się lub stawami, ważne jest, aby dobierać ćwiczenia, które nie obciążają nadmiernie stawów np.: 

• Ćwiczenia na krześle – w pozycji siedzącej można wykonać liczne ćwiczenia, które wzmacniają mięśnie nóg, ramion i pleców. Ćwiczenia te są bezpieczne a jednocześnie utrzymują mięśnie i stawy w ruchu np. unoszenie nóg, rozciąganie rąk z małymi ciężarkami lub butelkami wody, skręt tułowia. 

• Ćwiczenia w wodzie – np. aqua aerobik. Woda działa odciążająco na stawy, co pozwala na bezpieczne wykonywanie ruchów, które byłyby trudne na lądzie.

• Powolne spacery z podporą – jeśli senior porusza się za pomocą rollatora lub laski, powolne spacery na krótkich dystansach są dobrym sposobem na utrzymanie aktywności, poprawę krążenia i samopoczucia.

• Ćwiczenia z taśmą elastyczną – używanie oporu elastycznej taśmy (theraband) pozwala na wzmacnianie różnych grup mięśniowych w sposób bezpieczny i kontrolowany. 

Seniorzy z poważniejszymi schorzeniami takimi jak choroby serca, bóle przewlekłe, zaburzenia równowagi, również mogą korzystać z regularnej aktywności fizycznej, pod warunkiem, że jest ona dostosowana do ich możliwości i skonsultowana z lekarzem np.: 

• Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne – proste ćwiczenia oddechowe, medytacja lub łagodne techniki relaksacyjne mogą pomóc w poprawie samopoczucia, redukcji stresu i utrzymania zdrowia psychicznego. 

• Rozciąganie i delikatne ćwiczenia – łagodne rozciąganie pomaga w utrzymaniu elastyczności mięśni i stawów, co jest istotne w zachowaniu ruchomości i unikania sztywności.

• Terapia zajęciowa – aktywności manualne takie jak rękodzieło, malowanie, prace ogrodowe, mogą być dostosowane do możliwości fizycznych seniora jednocześnie stymulując umysł i poprawiając koordynacje. 

• Pisanie i rysowanie – tworzenie dziennika, pisanie listów, rysowanie to formy wyrażania siebie, które wspierają zdrowie psychiczne i zachęcają do refleksji. 

• Gry umysłowe – planszowe, karciane, sudoku, lamigłówki pomagają w utrzymaniu sprawności umysłowej poprawiają koncentrację i pamięć. 

• Progresywna relaksacja mięśni – napinanie i rozluźnianie kolejnych grup mięśniowych pomaga w redukcji napięcia i poprawie samopoczucia. 

• Muzykoterapia – słuchanie ulubionej muzyki może poprawić nastrój, stymulować pamięć i wywołać pozytywne emocje.

• Śpiew – śpiewanie piosenek może być nie tylko elementem rozrywki, ale ćwiczeniem oddechowym, które wzmacnia mięsnie oddechowe i poprawia nastrój. 

Dostosowanie rodzaju aktywności do stanu zdrowia i mobilności seniora jest kluczowe dla zapewnienia mu bezpieczeństwa i satysfakcji z ruchu. Niezależnie od poziomu sprawności, każda forma aktywności może przynieść korzyści zdrowotne i poprawić jakość życia. Ważne jest, aby seniorzy czuli się zmotywowani i mieli wsparcie w dążeniu do utrzymania aktywności fizycznej, co przyczyni się do ich ogólnego dobrostanu i poczucia niezależności, nawet w późniejszych latach życia.