Początki grzybicy łatwo przeoczyć, gdyż choroba zaczyna się bardzo niewinnie. Osoba, która na nią zapada doświadcza swędzenia tych rejonów ciała, które akurat zostały zaatakowane, są to najczęściej stopy, dłonie lub okolicy twarzy czy paznokcie. Często opiekun myśli więc, że to kwestia suchego naskórka i stara się pomóc seniorowi za pomocą kremów nawilżających. Nierzadko zdarza się jednak, że owe spędzenie jest początkiem grzybicy. Warto posiadać informacje dotyczące tej choroby, by w porę rozpoznać grzybicę i odpowiednio się przed nią chronić. Objawy grzybicy to przede wszystkim swędzenie skóry i widoczne podrażnienie naskórka, które zazwyczaj występuje w efekcie uporczywego drapania. Wiele osób zastanawia się jak zwalczyć infekcję grzybiczą. W niniejszym artykule postaramy się przedstawić przyczyny grzybicy oraz wskazać sposoby ochrony przed zakażeniem grzybiczym.

Czym jest grzybica?

Grzybica to choroba wysoce zakaźna, która wywołana jest przez grzyby chorobotwórcze. Wywołać mogą ją bardzo zróżnicowane szczepy grzybów. Najczęściej obejmuje ona zewnętrzną warstwę skóry (grzybica skóry gładkiej), ale nierzadko u seniorów pojawia się także grzybica paznokci.

Najczęściej występujące u osób w podeszłym wieku grzybice mają formę stanów zapalnych wywołanych przez dermatofity i grzyby drożdżopodobne. Dermatofity są odpowiedzialne za rozwój tak zwanych grzybic właściwych. Obejmują one naskórek, a także włosy oraz paznokcie. Konkretne objawy ściśle uzależnione są od rodzaju grzybicy, mają jednak punkt wspólny – dla wielu podtypów jest nim złuszczanie naskórka i niezwykle uciążliwy świąd skóry. Stan zapalny objawia się niekiedy występowaniem grudek i wywołujących dyskomfort krostek, a także bolesne pęknięcia naskórka.

Grzyby zazwyczaj obejmują naskórek przez drobne uszkodzenia, nierzadko tak małych rozmiarów, że aż niemal niezauważalnych, przez co łatwo je zupełnie przeoczyć lub zbagatelizować. Niekiedy także dochodzi do zakażenia poprzez wdychanie zarodników grzyba do płuc, są to jednak rzadsze przypadki. Taka sytuacja może wywołać grzybicę narządową. Zazwyczaj ma to miejsce u osób z zaburzeniami układu odpornościowego np. pacjentów chorujących na choroby nowotworowe.

Przyczyny grzybicy – co sprawia, że może się pojawić grzybica?

Grzybica jest chorobą zakaźną, w toku badań stwierdzono, że atakuje coraz większe populacje ludzi. Co jest tego powodem? Doskonałe warunki do wzrostu grzyba stwarza głównie ciepło, wilgoć i brak światła. Łatwo o takie warunki na przykład w niewielkich łazienkach mieszkań, w których brak okna, co dodatkowo utrudnia wentylację pomieszczenia. Wówczas pojawiać mogą się tam grzyby, którymi nietrudno się zarazić. Sprawując opiekę nad seniorem warto zdawać sobie sprawę, że codzienne wietrzenie pomieszczeń jest istotne między innymi ze względu na to, że w ten sposób unika się groźnej wilgoci we wnętrzach.

Oczywiście pomieszczenia typu łazienka, czy wspólna dla wielu osób przestrzeń basenowa, to nie jedyne okoliczności, w którym można zarazić się grzybicą. Zdarza się to niejednokrotnie z powodu noszenia pożyczonego obuwia, gdyż osoba, która uprzednio nosiła buty mogła zmagać się z chorobą. W dodatku w sytuacji noszenia niewygodnego obuwia również może dojść do zarażenia się grzybami powstałymi w efekcie otarć, ucisku, potliwości stopy. Ważne jest użytkowanie naturalnych materiałów, przewiewnych ubrań, sprawiających, że pot odparowuje w naturalny sposób.

Odporność seniorów jest kluczową kwestią w kontekście wszelkiego typu zakażeń. Na grzybicę bardziej podatne są osoby, które na co dzień zmagają się z cukrzycą. A także podopieczni, którzy przez długi czas zażywali antybiotyki. Chorują oni na grzybicę znacznie częściej od pozostałej części populacji. Osoby leczone antybiotykami pozbawiane są w procesie leczenia nie tylko bakterii chorobotwórczych, lecz niestety także dochodzi do zmian w całej florze bakteryjnej, co przyczynia się do czasowej bezbronności organizmu chorego. Osoby w wieku zaawansowanym są wówczas niezwykle podatne na zakażenie grzybami.

Czynnikami sprzyjającymi grzybicy jest otyłość, niedobór żelaza oraz cynku, terapia hormonalna, zaburzenia pracy układu immunologicznego. Ryzyko infekcji zwiększa także przewlekły stres, różnego rodzaju nowotwory, oparzenia i inne uszkodzenia skóry oraz zaburzenia gospodarki hormonalnej o różnym podłożu. Czynniki ryzyka zakażeń grzybami to także niedosuszenie ubrań, lub noszonego obuwia. Zagrożone są także osoby z zaburzeniami krążenia obwodowego oraz seniorzy przewlekle stosujący sterydy. Na przykład astmatycy i osoby cierpiące na schorzenia reumatoidalne.

Najczęściej występujące rodzaje grzybicy u osób w wieku zaawansowanym.

1. Grzybica stóp – grzybice skóry są powszechne. Grzybicę stóp rozpoznaje się aż u 20% pacjentów, którzy pojawiają się w gabinecie dermatologicznym z podejrzeniem zarażenia grzybicą. Odmiany grzybicy stóp to: międzypalcowa (przejawia się zaczerwieniem, świądem i pękaniem skóry pomiędzy palcami), złuszczająca (nadmierne rogowacenie i złuszczanie naskórka) oraz potnicowa (pojawiają się pęcherzyki, które zlewają się z sobą).
2. Grzybica paznokci – przyjmuje się, że stanowi ona aż do 40% wszystkich chorób paznokci. Jest więc niezwykle powszechna. W przypadku grzybicy paznokci zmiany częściej dotyczą paznokci stóp niż dłoni. Objęta chorobą płytka paznokcia jest matowa, ma białożółty odcień. Łatwo się kruszy oraz rozwarstwia, ale także ulega stopniowemu pogrubieniu.
3. Grzybica występująca w pachwinach – ciekawostką jest to, że występuje prawie wyłącznie u mężczyzn. Pojawia się u osób ze wzmożoną potliwością, zwłaszcza tych, które noszą obcisłą i nieprzepuszczalną bieliznę. Rozpoznać można ją po rozległych ogniskach rumieniowatych. W pachwinie mogą pojawić się grudki, krostki i pęcherzyki.
4. Grzybica skóry owłosionej – na skórze pojawiają się liczne ogniska złuszczające się, grzybica ta może także powodować łamanie się włosów.
5. Łupież pstry – pojawiają się różowe lub żółto-brunatne plamy o nieregularnym kształcie. Zajmują one obszerną powierzchnię. Mogą być zlokalizowane nie tylko na głowie, ale także klatce piersiowej, plecach i kończynach górnych.

Jak chronić się przed grzybicą gdy sprawuje się opiekę nad seniorem?

Grzybica to groźna i niełatwa do zwalczenia choroba. Podczas pobytu na zleceniu szczególnie ważne jest nie tylko sprawowanie opieki nad seniorem, ale przede wszystkim dbanie o swoje własne zdrowie, bo opiekunka, która jest niedysponowana nie będzie w stanie nieść pomocy i wsparcia podopiecznemu. Ważne więc, by stan zdrowia pozwalał na realizację misji jaką jest opiekowanie się seniorem.

Gdy podopieczny zmaga się z grzybicą należy zachować szczególne środki ostrożności, gdyż jest to choroba, którą nietrudno się zakazić. W trosce o własne bezpieczeństwo przestrzegaj więc kilku istotnych zasad, które uchronią Cię przed tą problematyczną i uciążliwą chorobą.

Warto zdawać sobie sprawę, że skórną formą grzybicy niezwykle łatwo się zarazić od innych osób. Dlaczego? Dzieje się to głównie ze względu na to, że chory rozsiewa niewidoczne mikroskopijne zarodniki chorobotwórcze, które znajdują się w odzieży, dywanach, szczelinach podług, ręcznikach i wszelkich innych tekstyliach. Osoba sprawująca opiekę nad chorym musi bezwzględnie pamiętać o zachowaniu higieny i czystości. Przemywać powierzchnie odkażającymi środkami, często prać i unikać używania tych samych przedmiotów, które na co dzień użytkuje leczący się na grzybicę senior.

Gdy opiekun stwierdza, że podopieczny zmaga się z grzybicą, konieczna jest konsultacja lekarska. Istotne jest bowiem właściwe rozpoznanie i leczenie grzybicy, by zmiany skórne nie stawały się coraz liczniejsze i nie obejmowały większych obszarów. Ważna jest opinia lekarza dermatologa. W zależności od typu grzybicy może on zalecić leczenie miejscowe (odpowiednią maścią) lub leczenie doustne (zapisując właściwe tabletki np. antybiotyk).

Jak radzić sobie z grzybicą? Warto zachować następujące środki ostrożności:

• Bezwzględnie używaj rękawiczek jednorazowych.
• Po posiłku wyparzaj naczynia oraz sztućce.
• Dbaj o czystość w łazience oraz WC. Używaj środków bakteriobójczych podczas czyszczenia armatury łazienkowej ponieważ grzyby łatwo osadzają się na wilgotnych powierzchniach.
• Nie używaj ręczników, ścierek i innych tekstyliów wspólnie z podopiecznym.
• Myj ręce po kontakcie ze skórą seniora.
• Wietrz pomieszczenia oraz nasłoneczniaj je jeśli jest taka możliwość.
• Zachowuj czystość powierzchni, po której stąpa podopieczny, zwłaszcza jeśli czasem zdarza się, że przemieszcza się on na boso na przykład do łazienki. Koniecznie wytłumacz mu jak ważne jest używanie przez niego pantofli (także dla Twojego zdrowia i bezpieczeństwa).
• Ogranicz w diecie ilość cukru, ponieważ badania wykazały, że duża ilość cukru w posiłkach sprzyja rozwojowi grzybów w organizmie.
• Unikaj użytkowania myjek i gąbek, gdyż mogą one być siedliskiem patogenów.

Pamiętajmy, że podopieczny może się także zarazić od Opiekuna, zatem jeśli zauważysz u siebie objawy choroby, również powinieneś się skonsultować z lekarzem.