Na wstępie warto zaznaczyć, że to właśnie skóra jest największym narządem ludzkiego organizmu, z czego nie każdy zdaje sobie sprawę. Zmiana jej wyglądu wraz z wiekiem jest naturalną koleją rzeczy. Występowanie przebarwień na skórze, to nie tylko domena osób starszych. Mogą one pojawić się w różnym wieku, jednak z czasem ryzyko ich wystąpienia wzrasta.
Skóra stanowi zewnętrzną barierę ochronną organizmu, więc jest narażona na reaktywność z szeregiem niepożądanych czynników, w efekcie których zmienia się jej wygląd. Starzenie skóry jest łatwo dostrzegalne w porównaniu do zmian, które z wiekiem zachodzą w przypadku innych narządów. Zmiany skórne u osób w zaawansowanym wieku najczęściej przyjmują formę przebarwień.

Przyczyny przebarwień skóry seniora

Zmiany skórne występujące z czasem u osób starszych mogą mieć różne przyczyny. Najczęściej jednak są one związane ze wzmożoną produkcją melaniny. Jest to naturalny pigment odpowiedzialny za kolor skóry. Co ciekawe odpowiada on także za kolor oczu oraz włosów.
Melanina gromadzi się zwyczajowo bezpośrednio pod naskórkiem lub w skórze właściwej. W praktyce przebiega to tak, że promienie słoneczne pobudzają do wzmożonej pracy melanocyty, czyli komórki, które produkują melaninę. To właśnie z powodu melaniny na skórze mogą pojawić się widoczne przebarwienia oraz plamy. Osoby starsze nie powinny więc długo przebywać na zewnątrz, w tak zwanym ostrym słońcu, nie tylko ze względu na zagrożenie udarem słonecznym, czy odwodnieniem organizmu, ale także z powodu ryzyka wystąpienia plam i przebarwień skórnych.

Czynniki mające wpływ na występowanie widocznych przebarwień i plam na skórze:

1. Niewłaściwe nawodnienie organizmu – często zapomina się o tym, że nawilżające żele pod prysznic, balsamy do ciała, kremy, czy inne tego typu środki, stosowane zewnętrznie na skórę, to stanowczo za mało dla jej dobrej kondycji. Nawet jeśli są to środki o naprawdę dobrym składzie, wyprodukowane z naturalnych składników, jest to działaniem niewystarczającym. Najważniejsze jest prozaiczne picie wody. Bardzo istotne jest bowiem dostarczanie jej przede wszystkim od wewnątrz. Nawet najlepsze specyfiki kosmetyczne są wchłaniane tylko przez płytkie warstwy naszej skóry, nie docierają niestety poniżej, do skóry właściwej. Należy więc dostarczyć skórze wymaganą ilość wody w najprostszy z możliwych sposobów – pijąc ją regularnie. Wraz z upływem lat coraz łatwiej o przesuszenie i nadmierne łuszczenie się naskórka. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest między innymi fakt, że z wiekiem u osób starszych zanikają stopniowo gruczoły łojowe. Bariera ochronna zanika, a zmiany te powodują, że możliwa jest nadmierna utrata wody i wówczas pojawiają się zagrożenia ze strony czynników zewnętrznych. Występują miejscowe przesuszenia skóry. Zmiany najczęściej mogą dotyczyć odsłoniętych partii ciała podatnych na promienie słoneczne takich jak: ręce, nogi, twarz.
2. Odpowiednia dieta – unikając choroby skóry, nie można zapominać o spożywaniu posiłków bogatych w składniki mineralne. Ma to niebagatelne znaczenie w utrzymaniu prawidłowej kondycji skóry. W związku ze spadkiem apetytu, występującym nierzadko u podopiecznych w podeszłym wieku, istnieje ryzyko niedostarczenia do organizmu odpowiedniej ilości składników. Osoby starsze znajdują się w tej grupie ryzyka w związku z częstymi problemami z odżywianiem.
3. Znaczenie ma także chemia myjąca – wspominano już powyżej o nawilżającej funkcji balsamów, żeli do ciała i innych tego typu produktach. U osób starszych, w związku ze szczególną wrażliwością skóry, łatwo może dojść do jej podrażnienia przez środki myjące, które w założeniu miały dbać o barierę ochronną. Mogą występować uczulenia oraz zmiany skórne, mogące pozostawić stałe przebarwienia. Odpowiedni środek myjący to więc bez wątpienia artykuł pierwszej potrzeby w opiece nad seniorem. Do pielęgnacji skóry osoby w wieku zaawansowanym należy używać dedykowanych produktów pielęgnacyjnych. Jest ich wiele na rynku.
4. Kąpiel w wodzie o wysokiej temperaturze. Choć wydaje się to oczywiste, warto profilaktycznie podkreślić, że prysznic w gorącej wodzie także może uszkadzać komórki skóry, co w sytuacji regularnego oddziaływania na nią w ten sposób, może pociągać za sobą powstanie zmian. Głównym objawem jest zaczerwienienie – pojawiają się charakterystyczne bordowe plamy.
5. Zaburzenia hormonalne do których dochodzi m.in. podczas menopauzy mogą mieć także wpływ na powstawanie przebarwień ze względu na uwrażliwienie skóry na działanie promieni UV. Komórki odpowiedzialne za produkcję brązowego barwnika skóry – melanimy, zaczynają pracować intensywniej, co objawia się przebarwieniami.

Inne problemy skórne zachodzące z wiekiem, o których także warto wiedzieć, by objąć seniora należytą opieką.

Łuszczyca jest schorzeniem ogólnoustrojowym, przewlekłą chorobą autoimmunologiczną. Jej leczenie, to nie tylko farmakologiczne działanie. W przypadku tego zaburzenia należy na stałe zmienić dietę i nawyki żywieniowe osoby uprzednio zdiagnozowanej przez lekarza. Posiłki powinny zawierać błonnik pokarmowy, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A,D,E), cyn, selen oraz dużą ilość białka.

Grzybica – warto wiedzieć, że zmiany skórne takie jak pęknięcia, wynikające na przykład z przesuszenia, mogą stanowić furtkę do zakażeniu drożdżakami, czyli grzybicą. Choroba dotyka takie obszary jak miejsca intymne oraz stopy pacjenta. To właśnie na nie warto zwrócić szczególną uwagę podczas procesu pielęgnacji seniorów. Objawy choroby to przede wszystkim zaczerwienienia. Towarzyszy im także uciążliwy świąd.

Łojotokowe zapalenie skóry charakteryzuje się łuszczącą skórą głównie w obszarze twarzy i we włosach. Jest efektem stanu zapalnego skóry i gruczołów łojowych, który sprawia, że skóra złuszcza się nadmiernie.
Stosuje się leczenie miejscowe lub ogólne. Należy wówczas u seniorów stosować kremy zawierające substancje przeciwgrzybicze i przeciwzapalne, lub podawać preparaty doustne: antybiotyki, leki sterydowe, retinoidy. Konieczna jest więc opieka lekarza, ze względu na pilne dobranie właściwych leków.

Róża u osób starszych występuje najczęściej po 60 roku życia. Może także pojawić się u dzieci poniżej 9 roku życia. W innych przedziałach wiekowych występuje znacznie rzadziej. Warto podkreślić, że należy ona do grona chorób zakaźnych.
Jest ostrym stanem zapalnym skóry i tkanki podskórnej. Do objawów choroby zalicza się wysoką gorączkę, bolesne zmiany o charakterze zapalnym. Jak ustalono w toku badań nad chorobą, zmiany te u diagnozowanych pacjentów występują najczęściej w okolicy skóry twarzy oraz kończyn dolnych.
Aby choroba mogła się rozwinąć w organizmie, bakterie muszą mieć specjalne warunki. Musi dojść do skaleczenia, ukąszenia, lub obrzęku limfatycznego. Mogą to być także zmiany wywołane przez niedostateczne ukrwienie podudzi. W materiałach dotyczących schorzenia podkreśla się, że lepszemu ukrwieniu sprzyja ruch, o czym warto pamiętać sprawując opiekę nad seniorem. Klasyczną postać róży leczy się antybiotykoterapią.

Świąd skóry – zdarza się, że jest on efektem ubocznym leków przyjmowanych przez pacjenta z powodu wszelakich chorób współistniejących. Kwestie te warto zweryfikować w ulotce danego specyfiku, w segmencie dotyczącym objawów niepożądanych. Zaleca się także konsultację z lekarzem, gdyż świąd powoduje duży dyskomfort u podopiecznego. Może pociągać za sobą zranienia w efekcie zadrapań, prowadzące do infekcji. Świąd wpływa negatywnie na sen powodując jego złą jakość, to natomiast utrudnia dobre funkcjonowanie seniora i jest przyczyną wielu problemów zdrowotnych.

Półpasiec zalicza się do grupy chorób wirusowych. Występuje u osób, które chorowały wcześniej na ospę wietrzną. Co istotne, po wyleczeniu infekcji wirus nie jest eliminowany z organizmu pacjenta. Pozostaje jedynie w uśpieniu w komórkach nerwowych. Jeśli doszłoby do ponownego spadku odporności, wówczas następuje reaktywacja wirusa i ponowny rozwój choroby. Objawy to przede wszystkim ból, któremu towarzyszy mrowienie oraz drętwienie. Inne objawy schorzenia to także swędzenie, ból głowy oraz ogólne złe samopoczucie. W procesie leczenia wpierw wdraża się kurację przeciwbólową, podaje się także środki przeciwwirusowe. Zaleca się noszenie luźniejszej odzieży, gdyż miejsce dotknięte chorobą staje się przeczulone, co powoduje ból przy dotyku, lub ucisku.

Jak zadbać o skórę seniora?

Naskórek posiada niezwykłą zdolność do złuszczania się, co daje skórze możliwość regeneracji i zapobieganiu choroby. Niniejszy artykuł ma na celu podkreślenie znaczenia dbałości o skórę seniora, w trosce o jego zdrowie.
Pamiętajmy, że chroni ona organizm przed zanieczyszczeniami oraz działaniem czynników zewnętrznych, co jest niezwykle ważne, zwłaszcza w wieku zaawansowanym, kiedy ze względu na spadek odporności podopiecznego infekcje stają się realnym zagrożeniem zdrowia, a nawet życia.

Gdy u osób starszych pojawia się niepokojąca zmiana: plamy, przebarwienia, oznaki przesuszenia, które nie ustępują po zastosowaniu ogólnodostępnych środków nawilżających, należy zasięgnąć opinii dermatologa. Może okazać się, że podopieczny wymaga specjalistycznego leczenia.
Ważna jest właściwa pielęgnacja. Środki służące ochronie skóry, a nawet leki doustne poprawiające jej kondycję, mogą okazać się konieczne w przypadku gdy zmiany skórne seniorów obejmują coraz większe obszary. Jest to oznaką, że warto skorzystać z porady lekarza i poddać fachowemu leczeniu. Ostrożności nigdy za wiele, bo niektóre znamiona mają tendencję do złośliwienia.

O skórę podopiecznych w zaawansowanym wieku należy dbać ze szczególną starannością. Na rynku pojawiają się preparaty dla tej grupy wiekowej. Ważne, by miały one PH zbliżone do naturalnego PH skóry człowieka, czyli około 5. Zaleca się stosowanie chusteczek nawilżających, które są nieocenioną pomocą zwłaszcza w pielęgnacji seniorów z ograniczoną ruchomością.
Warto chronić seniora przed słońcem nie tylko z powodu ryzyka udaru. Czapka, kapelusz, czy chustka to za mało. Pamiętać należy o kremie z filtrem, mając na uwadze także skórę podopiecznego. W pielęgnacji ciała znaczenie ma także okrycie wierzchnie i obuwie. Zaleca się odzież bawełnianą. Ma to znaczenie w kontekście przewiewności. Podrażniona skóra, czy stopy uszkodzone w kontekście otarć od butów, to potencjalne źródło zakażeń i infekcji. Pamiętajmy, że skóra podopiecznego, to jego naturalna ochrona. Dbajmy więc o nią.