Cukrzyca to jedna z najpowszechniejszych chorób metabolicznych na świecie, dotykająca coraz większą liczbę ludzi – także osoby w starszym wieku. Charakteryzuje się ona zaburzeniem gospodarki węglowodanowej organizmu, prowadzącą do podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Jest to schorzenie, które wymaga stałej uwagi oraz właściwego wsparcia.

Jak przebiega choroba?

Cukrzyca może przybierać różne formy, jednak najczęstsze to cukrzyca typu 1 i typu 2.

Cukrzyca typu 1 jest spowodowana autoimmunologicznym niszczeniem komórek beta trzustki, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny. Jest to proces, w którym układ odpornościowy organizmu błędnie rozpoznaje te komórki jako obce i atakuje je. To prowadzi do stopniowej utraty zdolności trzustki do produkcji wystarczającej ilości insuliny.

Objawy i przebieg:

• Objawy cukrzycy typu 1 pojawiają się zwykle nagłe i obejmują: częste oddawanie moczu, nadmierne pragnienie, utratę wagi, uczucie zmęczenia, suchość skóry, nudności, wymioty oraz zaburzenia widzenia.
• Pacjenci z cukrzycą typu 1 wymagają regularnej suplementacji insuliny przez całe życie, ponieważ ich organizm nie jest w stanie samodzielnie wytwarzać wystarczającej ilości tego hormonu.

Nieleczona cukrzyca typu 1 może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenia nerek, nerwów, serca, oczu oraz problemów z układem krążenia.

Cukrzyca typu 2 zazwyczaj rozwija się na tle insulinooporności, czyli stanu, w którym komórki organizmu przestają reagować prawidłowo na insulinę. W wyniku tego trzustka próbuje zrekompensować tę insulinooporność poprzez produkcję większych ilości insuliny. W miarę upływu czasu jednak trzustka może nie nadążać za zapotrzebowaniem na insulinę, co prowadzi do hiperglikemii.

Objawy i przebieg:

• Objawy cukrzycy typu 2 mogą rozwijać się stopniowo i być niepozorne na początku. Mogą obejmować: zmęczenie, nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, utratę wagi, zaburzenia widzenia oraz wolno gojące się rany.
• Często cukrzycę typu 2 diagnozuje się u osób dorosłych, ale z powodu zmian w stylu życia, takich jak niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej czy otyłość, coraz częściej występuje ona także u dzieci i młodzieży.

Nieleczona cukrzyca typu 2 również może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak choroby serca, udary mózgu, uszkodzenia nerek, neuropatia, retinopatia, czy problemy z układem krążenia. Dlatego też kluczową kwestią jest odpowiednia kontrola poziomu cukru we krwi oraz właściwe leczenie.

Jak rozpoznać stany ostre?

Stany ostre w cukrzycy mogą być niebezpieczne i wymagają natychmiastowej interwencji. Należą do nich hipoglikemia (niski poziom cukru we krwi) oraz hiperglikemia (wysoki poziom cukru we krwi).

• Objawy hipoglikemii mogą obejmować drżenie, pocenie się, uczucie głodu, zaburzenia widzenia, a w przypadkach bardziej zaawansowanych mogą wystąpić zaburzenia świadomości czy nawet utrata przytomności.
• Objawy hiperglikemii to z kolei częste oddawanie moczu, nadmierny pragnienie, zmęczenie, utrata wagi, problemy z koncentracją oraz zaczerwienienie i wysuszenie skóry.

W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Na co zwrócić uwagę w diecie?

Dieta odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu cukrzycą. Osoby starsze zmagające się z cukrzycą powinny zwracać uwagę na ilość spożywanych węglowodanów, tłuszczów oraz kalorii.

Wskazówki dietetyczne dla cukrzyków:

• Unikanie spożywania cukrów prostych, słodzonych napojów, słodyczy i przetworzonej żywności.
• Stawianie na produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, chude białko i zdrowe tłuszcze.
• Pamiętanie o regularnych posiłkach i kontrolowaniu wielkości porcji.
• Ograniczanie spożycia soli oraz tłuszczów nasyconych.
• Picie odpowiedniej ilość płynów, głównie wody.
• Konsultowanie się z dietetykiem lub lekarzem w celu dostosowania diety do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia Podopiecznego.

Jak aktywizować seniora chorującego na cukrzycę?

Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna dla osób starszych z cukrzycą. Ćwiczenia mogą pomóc w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi, poprawie samopoczucia oraz zapobieganiu występowaniu powikłań.

Należy dostosować rodzaj i intensywność aktywności do stanu zdrowia chorego. Mogą to być spacery, joga, pływanie, a nawet lekkie ćwiczenia wykonywane w domu. Ważne jest regularne wykonywanie aktywności fizycznej, jednak zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem nowego programu treningowego.

Cukrzyca to choroba wymagająca stałej uwagi, zwłaszcza u osób starszych. Kontrola poziomu cukru we krwi, właściwa dieta oraz regularna aktywność fizyczna są kluczowe dla zdrowia i dobrego samopoczucia osób chorych. Dlatego też edukacja na temat cukrzycy oraz wsparcie ze strony rodziny i Opiekunów są niezwykle istotne, aby zapewnić osobom starszym z cukrzycą pełne i aktywne życie.